Okumak istediğiniz başlığa tıklayın
Kalça kırıkları kırılan bölgeye göre sınıflandırılabilir ( femur başı kırıkları, femur boyun kırıkları, femur intertrokanterik kırıkları). Bu sınıflandırma tedavi yöntemini belirlemede önem kazanır. Bütün kalça kırıklarının tedavisi mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Genç hastalarda operasyon zamanının avasküler nekroz (AVN) yani eklemde çürüme gelişme riskiyle yakından ilişkisi vardır. İlk 12 saat içinde cerrahi girişim yapılması bu riski düşürür. Yaşlı hastalarda İlk 24 saat içinde cerrahi tedavi yapılan hastalarda idrar yolu enfeksiyonu, yara enfeksiyonu, ileus, barsak rüptürü, ruhsal bozukluklar, infarktüs, felç, tromboz (DVT), akciğer embolisi ve bunlara bağlı ölüm oranı daha düşük olmaktadır.
Femur Başı Kırıkları
Femur başı kırıkları yüksek enerjili travma sonucu oluşur. Bu kırıklar, kalça ekleminin en önemli yaralanmalarıdır. Bu kırıklarda femur başı kanlanması önemli derecede zarar görmüştür ve yüksek komplikasyon oranlarına sahiptirler. Bu kırıkların sonuçları anatomik redüksiyon ve mükemmel tespit yapılsa bile belli değildir. AVN ve artroz( eklemde kireçlenme) gelişme riski çok fazladır.
Femur Boyun Kırıkları
Genç hastada yüksek enerjili travma, yaşlı hastada ise osteoporoz ve düşük enerjili travmaya bağlı gözlenir. Dişlenmiş ya da stres kırıklarında kalça ve dizin iç kısmına vuran ağrı vardır. Kaslarda spazm, kalça hareketlerinde ağrı mevcuttur. Bu tip kırıklarda hasta ağrılı ve topallayarakta olsa yürüyebilir. Erken tanı konulmazsa üzerine ağırlık verilmesiyle kaymış kırık haline gelebilir. Yaşlı bir hastada küçük bir travma sonucu kalça ağrısı, hareket zorluğu şikayeti varsa, bacakta kısalık ve dış rotasyon eşlik ediyorsa öncelikle kalça kırığı düşünülmelidir.
Atlet ve uzun mesafe yürüyüşçüleri gibi ağır aktiviteli hastalarda kalça ağrısı gelişmesi durumunda femur boynunda gelişen stres kırıkları akla gelmelidir. Genellikle direk kalça grafilerinde kırık görülmez. Stres kırıklarının teşhisi MRI veya sintigrafi ile konur.
Radyoterapi sonrası oluşan osteoporoza bağlı kırıklar meydana gelebilir.. Bu kırıklar genellikle deplase değil veya çok az deplasedir. Kalçaya lokalize veya dize yansıyan ağrı ve topallama vardır. Bu kırıkların iyileşmesi daha hızlı olmaktadır.
Femur intertrokanterik kırıkları
İntertrokanterik kırıkların % 75’inden fazlası yaşlılarda yürüme veya ayakta durma sırasında görülen basit düşmeler sonucu meydana gelirler. Kırık bölgesinde üç üniteye yakın kanama olur. Bu da yaşlı hastalarda dehidratasyona ve hemokonsantrasyona sebep olur. Bu kırıklar femur boyun kırıklarına göre daha ileri yaşta gözlenir. Hastanın kırık öncesi işleminin bilinmesi, tedavi sonrasında ulaşılmaya çalışılacak düzeyinin belirlenmesi için önemlidir. Tedavi sonrası aktivite seviyesi birçok hastada gerileyebilir.
Kalça Kırıklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hastanın fizyolojik yaşı, aktivitesi, sistemik hastalıkların varlığı, kemik kalitesi, kırığın deplasman derecesi göz önüne alınarak internal tespit veya protez arasında seçim yapılır. 65 yaş altı aktif hastada kapalı redüksiyon internal tespit (KRIF) veya açık redüksiyon internal tespit (ARIF), 65-75 yaş arası aktif hastada KRIF, bu tedavi başarılı olmazsa total kalça protezi, 75 yaş üstü aktif hastada ise parsiyel protez tercih edilir. Hasta ev içinde minimal aktif ise unipolar protez, Önceden artrit(kireçlenme) var ise total kalça protezi, yatağa bağlı aşırı inaktif hastada KRİF veya konservartif tedavi önerilebilir.